Wyświetl Kancelarię na mapach Google w osobnym oknie
Rozdzielność majątkowa jest jednym z rodzajów ustrojów majątkowych, które mogą obowiązywać w relacji między małżonkami. Ustrój ten można wprowadzić poprzez umowę majątkową małżeńską (często nazywaną też intercyzą), sporządzoną przez notariusza, która zgodnie z art. 47. § 1. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wymaga formy aktu notarialnego. Drugi sposób na wprowadzenie rozdzielności majątkowej prowadzi przez sąd, który w określonych przypadkach może ustanowić między małżonkami przymusowy ustrój rozdzielności majątkowej, nawet z datą wsteczną. W przypadku gdy sąd orzeknie separację bądź ubezwłasnowolnieni jednego z małżonków rozdzielność powstaje z mocy prawa.
Umowę majątkową małżeńską można rozwiązać albo zmienić. W razie jej rozwiązania w trakcie trwania małżeństwa następuje powrót do wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej chyba, że strony umowy postanowiły inaczej. Umowę tę można zawrzeć, co oczywiste, w trakcie trwania małżeństwa, ale także przed jego zawarciem (umowa majątkowa przedmałżeńska).
Podczas, gdy w czasie trwania ustroju wspólności majątkowej istnieją trzy masy majątkowe, które tworzą majątki osobiste każdego z małżonków oraz majątek wspólny, to po wprowadzeniu rozdzielności majątkowej będą istniały tylko dwie masy majątkowe (majątki osobiste małżonków). Nie będzie zatem majątku wspólnego. Skutkiem rozdzielności jest to, że każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy ustanawiającej rozdzielność, jak i majątek nabyty później. Ponadto, każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem, nie jest wymagana więc wymagana zgoda małżonka np. do zbycia nieruchomości bądź odpłatnego jej nabycia. Ważne jest również, że małżonek nie odpowiada za zaciągnięte długi drugiego małżonka.
Następstwem wprowadzenia rozdzielności majątkowej jest między innymi to, że nie można rozliczać wspólnie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Ustanowienie rozdzielności majątkowej umową majątkową jest skuteczne w stosunku do masy upadłości tylko wtedy, gdy umowa zawarta została co najmniej dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Po przejściu z ustroju wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej do ustroju rozdzielności majątkowej współwłasność łączna, którą charakteryzuje to, że nie ma w niej wyraźnie określonych udziałów zostaje przekształcona we współwłasność ułamkową co do zasady w udziale wynoszącym 1/2 części dla każdego z małżonków. Zatem, na przykład, jeśli w skład majątku wspólnego wchodziła nieruchomość, to po ustanowieniu rozdzielności małżonkom będzie przysługiwał udział w niej wynoszący po ½ części dla każdego z nich. W czasie trwania rozdzielności majątkowej nie istnieje majątek wspólny, dlatego też nie można nabyć przytoczonej w powyższym przykładzie nieruchomości do tego majątku, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby małżonkowie nabyli udziały w niej do majątku osobistego każdego z nich.
Istotne jest, że aby móc powoływać się na umowę majątkową małżeńską, należy daną osobę (np. kontrahenta) o jej zawarciu i rodzaju tej umowy powiadomić. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą należy ujawnić ten fakt w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).
Po ustanowieniu rozdzielności majątkowej można dokonać podziału majątku (analogicznie jak w przypadku podziału majątku przed Sądem jeśli orzeczono rozwód), który wchodził w skład majątku wspólnego. Umowa o podział majątku (jeśli przedmiotem podziału jest np. nieruchomość) winna być sporządzona przez notariusza w formie aktu notarialnego.
Stawka maksymalna za ustanowienie rozdzielności majątkowej to 400 zł netto plus koszt wypisów, a określona jest ona w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Należy jednak pamiętać, że jest to stawka maksymalna i może się ona różnić w zależności od Kancelarii Notarialnej.
Do sporządzenia przez notariusza umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej rozdzielność majątkową potrzebne są dokumenty tożsamości stron oraz odpis skrócony aktu małżeństwa (w przypadku, gdy rozdzielność jest ustanawiana w trakcie jego trwania).
Powyższe informacje nie wyczerpują wszystkich zagadnień na temat ustrojów majątkowych małżeńskich oraz ich skutków. Więcej stosownych informacji udzieli notariusz. Zapraszamy do kontaktu zarówno telefonicznego (tel. 503 903 909, lub 58 38 00 224), mailowego (kontakt@gdynia-notariusz.pl) jak i osobistego w Kancelarii Notariusz Pauliny Kierus-Tunowskiej pod adresem: Gdynia, ul. Śląska 35-37 lok. 7